Al een tijd geleden werd ik uitgenodigd voor een pers reis naar Duitsland in augustus waar ik positief op had gereageerd. Met COVID werd alles natuurlijk onduidelijk maar dichter naar de datum toe kreeg ik een email dat het gewoon door kon gaan, het was de eerste pers reis voor het bureau die de organisatie van de reizen doet die na 5 maanden weer doorging. Ik besluit te gaan. Ik heb wel behoefte aan wat oud normaal in mijn leven.
De reis is met de trein waar je dan met mondkapje in moet, ik moet 2x overstappen, de treinen zijn schoon en niet druk het voelt allemaal wel veilig en ok. In Duitsland is de regel dat je als je in de buitenlucht bent je geen mondkapje op moet maar zodra je ergens binnen gaat wel. Op het station wordt ik opgewacht door Pascal de Laet van het bureau. We dragen allemaal netjes ons kapje en knikken buigend vriendelijk naar elkaar, handen schudden mag niet. In de auto mogen er passagiers die niet tot het huishouden horen wel met een mondkapje op, de bestuurder mag juist weer geen kapje op. We worden verwelkomd door Karl Heinz Schäfer, de directeur van het toeristen bureau op een buitenterras van een restaurant voor de lunch, de stoelen staan volgens Duitse regels een meter van elkaar.
Na het Rijksmuseum is het ook hier de barok in het spotlicht. In het programma gaan we met diverse gidsen door Paderborn om de barokke architectuur van de stad te bekijken. Alles is op loopafstand wat heel fijn is. Paderborn is een kalme rustige stad, ruim opgezet. De toeristen mogen weer teruggekeerd zijn in Amsterdam in Paderborn is het geen enkele moeite om op voldoende afstand van andere mensen door de stad heen te slenteren. Gids Ingrid Kuhl haalt ons op bij het terras voor een wandeling en rondleiding door Schloss Neuhaus en de barokke tuin. De bouw van het slot duurde eeuwen. Wat we nog kunnen zien van het begin werd gebouwd tussen 1370 en 1597. Paderborn was het grootste katholieke bolwerk in Duitsland en nog steeds begrijp ik, hoewel bewoners minder praktiserend zijn. In het slot zit tegenwoordig een school en er is een museum wat vertelt over de geschiedenis. Het was Prins-bisschop Clemens August von Bayern (1700-1761) geboren in Brussel, een liefhebber van barok en fan van Rubens die besloot tot een barokke renovatie en uitbreiding van het paleiscomplex (1729-1732). Verder zie je in het museum de naam Prins Aartsbischop Furstenburg (er zijn er meerdere). De naam komt gedurende de reis de hele tijd terug en ik zie later ook hun graven in de Dom van Paderborn. Ik zit te kijken naar de portretten en vraag me af waarom deze mensen te zien zijn als degenen die de stad opbouwden met alle pracht en praal. Is het niet de hele bevolking die door belastingen de staat, en door collectes de kerk, hun rijkdom geven, waarom worden dan hoofden van staat en religie zo vereerd dat ze iets voor een stad of land doen, is het niet de hele bevolking die dat doet? Met wiens geld en handen wordt pracht en praal van staat en kerk gebouwd?
- De Pade en Slottuin
- Het slot
- Antonius Willemssens, Heilige Liborius (museum)
We lopen langs en door verschillende parken in het stadje op zoek naar de invloed van de barok in de vele gebouwen. Door de hele stad en ook in de Dom zien we die barok terug. De eerste kerk werd gebouwd in 799 en de Dom in zijn huidige vorm in de jaren 1215-1280 na WOII is dit huis van God weer opgebouwd. Hier liggen ook de relikwieën van de heilige Liborius de patroonheilige van Paderborn. Paderbron is een oase van groen, later horen we dat het een van de groenste steden van Duitsland is, dat lijkt zeker niet gelogen.
- Prof. dr. Christoph Stiegemann (directeur) en dr. Christiane Ruhmann (curator hedendaags onderdeel)
Klapstuk is de tentoonstelling Rubens en de barok van het Noorden in het Diözesanmuseum, wat vlak voor de Dom ligt. Het is de laatste tentoonstelling en het afscheid van directeur Stiegemann die 40 jaar voor het museum werkte waarvan 30 als directeur. Rubens, en de barok, is waar zijn hart ligt. Tijdens het diner vertelt hij er met glimmende ogen, vol passie over. Hij heeft bijzondere werken gevonden die weinig tot niet te zien zijn. Deels omdat het museum onder de katholieke kerk valt en zo beschikking heeft over werken die niet geleend worden aan musea en door het enorme netwerk wat de directeur in zijn loopbaan heeft opgebouwd. Verder zijn er naast werk van Rubens er ook andere werken te zien zoals een oud werk van Antonius Willemsens (1625-1691) waar alleen nog kleine stukken van over waren na de verwoestingen in WOII, wat nu voor de tentoonstelling gerestaureerd kon worden.
- Antonius Willemsen
COVID gooide bijna roet in het eten maar nu is de tentoonstelling toch open, nog voor 3 maanden. Ik vraag of hij het niet erg vindt om weg te gaan? Hij zegt dat het goed is zo, de naam van de nieuwe directeur kan hij nog niet geven maar straks na COVID heeft het museum een nieuwe frisse kijk en energie hard nodig en hij denkt een goede opvolger gevonden te hebben. Hij maakt graag plaats, te lang blijven zitten is slecht voor het museum dat hij opgebouwd heeft, hij zegt dat je moet weten wanneer je moet gaan en een andere rol moet zoeken in je leven. Dat hoor je weinig, vaak blijven mensen uit verbetenheid zitten. Hun werk en organisatie zijn hun identiteit geworden en ze zijn vergeten te zorgen dat iets verder kan gaan zonder hen en breken daardoor vaak alles wat ze opgebouwd hebben eigenhandig weer af omdat ze niet weten wanneer op te houden. Niet in dit museum en het enthousiasme van de vertrekkende directeur is er niet minder door. Hij zegt dat er nog genoeg is ook binnen zijn vakgebied waar hij zich in wil verdiepen en wat hij nog wil doen. Als ik zo naar hem kijk zie ik dat hij trots is op zijn museum maar zich ook oprecht verheugt op het vervolg van zijn eigen leven zowel in werk als privé. We horen vast nog wel meer van deze bevlogen man!
- Met op de achtergrond Antonius Willemssen.
- Paul Rubens zelfportret.
- Rubens
- Rubens
De zomervakantie is voorbij maar ik kan een trip naar Paderborn en het zien van de tentoonstelling zeker aanraden voor de herfstvakantie of een lang weekend weg met auto of trein. De tentoonstelling maakt naast de oude werken die te zien zijn (hierboven) de link met nu. Iets wat ik zelf altijd apprecieer en waardoor het verleden voor mij, en ik denk velen met mij, ook meer gaat leven, je ziet hier ook hedendaags werk (hieronder) met zorg geselecteerd door curator: Christiane Ruhmann.
- Gerhard Richter
- Hans Op de Beeck
- Rune Mields
- Tony Cragg
Catalogus
ISBN 978-3-7319-0956-9
Euro 39,50 in museum / euro 49,95 in boekhandel
Nog te zien t/m 25 Oktober 2020
Peter Paul Rubens und der Barock im Norden
Diözesanmuseum Paderborn
Markt 17
33098 Paderborn
T: +49 5251 124 1400
E: museum@erzbistum-paperborn.de
W: https://dioezesanmuseum-paderborn.de/
Hotel Liborianum
Het hotel is in het bezit van de Bisdom Paderborn. Het 400 jaar oude gebouw werd volledig gerenoveerd en in 2020 nieuw geopend. Ik werd er blij van, het zijn mooie simpele kamers met alles wat je nodig hebt, wel inclusief Bijbel en kruis aan de muur maar ja je zit dan ook in een oud katholiek klooster. Het personeel is vriendelijk en gastvrij en de protocollen voelen superveilig i.v.m. COVID. Het ontbijt is eenvoudig denk motel eten maar dan de luxe versie. Brood en beleg, yoghurts, noten, fruit, verschillende koffies, allemaal heel erg goed verzorgd en vers en van goede kwaliteit.
Toerist informatie Paderborn
T: +49 5251 8812980
E: tourist-info@paderborn.de